راستی، آیا مسلمانان در ماه رمضان این ندا را خواهند شنید و به خیر و نیکی روی خواهند آورد؟ آیا آنان که مال مردم را به ناحق می‌خورند، این نکته را در خواهند یافت؟ و از مال حرام دوری خواهند گزید؟(یوم لا ینفع مال و لا بنون الا من اتی الله بقلب سلیم)"آن روز که هیچ مال و فرزندانی سود نخواهند رساند، جز آنکسی که با قلبی سالم نزد خدا آید." (شعراء 88-89) آیا ستمگران از ستمگری و تهمت زدن به پاکان دست خواهند شست تا دیگر فتنه‌ای در کار نباشد؟(واتقوا فتنة لا تصیبن الذین ظلموا منکم خاصة)"و از فتنه‌ای پروا کنید که تنها به ستمگران شما نخواهد رسید."(الانفال /34) آیا آزادی‌ها پاس داشته خواهند شد، قید و بندها برداشته خواهند شد و کودکان به دیدن پدران خویش شاد خواهند گشت و پدران و مادران و همسران به دیدن آن در بند‌های فرو افتاده در ژرفای سیاهچال‌های تاریک نواخته خواهند شد؟ آیا برادر به برادر خود روی خواهد آورد و به همسایه‌اش دست دوستی خواهد داد؟ و قهر و ناراحتی را فراموش خواهد کرد؟ آیا خونریزی و کشتن پاکان پایان خواهد پذیرفت؟(ومن یقتل مؤمنا متعمدا فجزائه جهنم خالداً فیها و غضب الله علیه و لعنه و أعد له عذابا عظیما) "و هر کس به عمد مؤمنی را بکشد، جزای او دوزخ خواهد بود که همیشه در آن خواهد ماند و خدا بر او خشم گرفته و او را نفرین کرده و عذابی بزرگ برایش آماده کرده است."(نساء/93)
آیا شهوت پرستان دست خواهند شست و با توبه و لابه، به خداوند روی خواهند آورد و در این ماه پر خیر و برکت و آمرزش، از بدی‌ها و گناهان دوری خواهند گزید؟ می‌گوییم: ای رمضان! بیا، بیا و در میان این امت پاک و درمانده و ستمکش تا دیرگاه بمان و درسی رسا به او بیاموز و تا روحش را نپالوده‌ای و دلش را پاک نکرده‌ای و درونش را صیقل نداده‌ای، خوی و منشش را اصلاح نکرده‌ای کینه‌اش را نزدوده‌ای، زیستن را دوباره نساخته‌ای سنجه‌هایش را استوار نکرده‌ای و به او نیاموخته‌ای که طمع و ستم بنیاد بردگی است، شهوت، قید و بند است و سیطره جویی، بهره کشی و ولنگاری است و آزادی، خیر و فراز است، از او جدا مشو.
اگر خیر و دوستی در مسلمانان رشد می‌کرد و بر کوشش در راه برتری‌خواهی و اشتیاق به آرزو‌ها و بذل کوشش درست، در این راه بار می‌آمدند، می‌دیدی انسان مسلمان به راحتی به جای دزدی انفاق می‌کند و به جای ولخرجی می‌بخشد، بجای فساد اصلاح می‌کند و بجای ستم، داد پیشه می‌کند. شهوت پرستان را می‌دیدی که شهوتشان به هزینه کردن مال، در راه خوراک دادن به فقیران و بینوایان تغییر یافته است. آن انسان تائب را می‌دیدی که آنچه را که برای سیگار و دخانیات یا خریدن کاست موسیقی، یا شب‌گذرانی و شب‌نشینی و یا مهمانی همراه با هوس‌پرستی، هزینه می‌کند، برای سد رمق بیچاره‌ای گرسنه، یا فقیری نیازمند و یا بدهکاری درمانده ذخیره می‌کند؛ زیرا ماه رمضان ماه بخشش و سخاوت است. انسان مسلمان در این ماه فضل و نعمت خداوند را در حق خویش به یاد می‌آورد و بسوی آن پاداش فراوان در این ماه پر فضیلت می‌شتابد و اموالش را پس‌انداز می‌کند تا در راه مجد و عظمت امت وی هزینه شوند و تا این کار مایه‌ی نیروی امت و عامل تضعیف آن دشمن شود که با ولخرجی‌های ما قدرتمند می‌شود، با مواد خام ما به نوآوری می‌پردازد، با بهره‌کشی و مکیدن سرمایه‌های ما، به ثروت دست می‌یابد و در زمین‌های حاصلخیز ما جولان می‌دهد.
ما هرگاه بر فراز راه راست گام برداشتیم و از آموزه‌های پروردگار جهانیان و سیره‌ی سرور رسولان پیروی کردیم و روح آن آموزه‌های پاک در ما جریان یافت و احساس کردیم سائلان و محرومان در اموال ما حق و سهمی دارند تا با آن نیرو بگیرند و با تمام توان خود به عنوان یاور و پشتیبان تمدن ما و برای پاسداشت آن دستی که کار می‌کند، به کوشش بپردازد، اوضاع ما کاملا دگرگون می‌شد.
در بلاد ما بسیاری از محرومان بینوا هستند که می‌کوشند از قید و بند‌هایی که بر شانه‌اشان سنگینی می‌کند و نیرویشان را به تحلیل می‌برد و جز با اموال دولت و بخشش‌های نیکوکاران راهی به رهایی ندارند، خود را خلاص کنند.( هَاأَنتُمْ هَؤُلَاء تُدْعَوْنَ لِتُنفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَمِنکُم مَّن یبْخَلُ وَمَن یبْخَلْ فَإِنَّمَا یبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ وَاللَّهُ الْغَنِی وَأَنتُمُ الْفُقَرَاء وَإِن تَتَوَلَّوْا یسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیرَکُمْ ثُمَّ لَا یکُونُوا أَمْثَالَکُمْ)(محمد/38) " هان! این شما هستید که فرا خوانده می‌شوید تا در راه خدا انفاق ورزید؛ پس برخی از شما بخل می‌ورزد و هرکس بخل بورزد، به زیان خود بخل ورزیده است و خدا [از هرکس و هرچیز] بی‌نیاز است و شما[به خدا] نیازمندید و اگر [از ایمان و تقوا] روی بگردانید، قومی غیر از شما را جانشین[شما] می‌گرداند که [در ایمان و تقوا] مانند شما نخواهند بود."
اینک ماه رمضان است. ماه اراده و توبه، ماه باز خواست از نفس، ماه روحانیت و عبادت، ماه قرآن کریم(شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی والفرقان)"ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن برای هدایت مردم و به عنوان دلایل آشکار هدایت و مایه جدایی حق و باطل فرو فرستاده شده است." (بقره / 185)
آری، این ماه، ماه آموزش و توبه و لابه و زاری است. "ابن عمر(رض)" از پیامبر(ص) نقل می‌کند که فرمود:
"در روز قیامت روزه و قرآن برای بنده شفاعت می‌کنند. روزه می‌گوید: پرودگارا! من در روز او را از خوردن و آشامیدن بازداشتم، پس شفاعت مرا در حق او بپذیر. قرآن می‌گوید: من در شب او را از خواب باز داشتم، پس شفاعتم را در حق او بپذیر. شفاعت هر دوی آنان پذیرفته می‌شود."
افزون بر آن، مگر روزه عامل پاکی جان‌ها و مکتب اخلاق و رفتار اجتماعی نیست؟ "هر گاه یکی از شما روزه بود، نه با زن نزدیکی کند، نه گناه کند و نه پرخاش کند و اگر او را دشنام داد باید که بگوید من روزه‌ام. سوگند به کسی که جانم در دست اوست ، بوی دهان روزه دار نزد خدا از بوی مشک هم خوش‌تر است."
مگر قرآن آن چسمه‌سار جوشان نیست که روحانیت از آن می‌تراود و جان‌ها را به ملاء اعلی یادآور می‌شود و در برابر آنها اسرار ملکوت آسمان‌ها و و زمین را تابناک جلوه می‌کند.
هنگامی که قرآن بر ملت عرب فرود آمد، در جان‌هایشان کاری سحرآسا کرد. تأثیر قرآن به ژرفای دل‌ها رسید و به نهانگاه‌های روح‌ها راه یافت و خداوند با آن، ملت عرب را به ملتی دیگر دگرگون کرد. فاصله بین ملت عرب به هنگام جاهلیت و اسلام از زمین تا آسمان بود.
اما اینک قرآن بر ما خوانده می‌شود، ولی آیا جان‌های ما با آن دگرگون شده است و اخلاق ما بر اساس آن شکل پذیرفته است و مانند نیکان در دل ما نیز کارگر شده است؟
جز آن نیست که ما قرآن را می‌خوانیم و از گلوی ما فراتر نمی‌رود، قرائتی است اتوماتیک‌وار، واژه‌هایی تکرار می‌شوند و نغمه‌هایی سر داده می‌شود، ولی از فیض و روحانیت قرآن هیچ چیز در دل‌ها جای نمی‌گیرد و در گفتار و کردار و زیست اجتماعی، مؤثر واقع نمی‌شود.
ما می‌خواهیم به قرآن باز گردیم و از چشمه سار روحانیت و آموزه‌هایش جرعه برگیریم، تا اراده‌ی ما نیرومند شود و سیاهی غفلت از دل‌های ما کنار رود و رحمت و پیروزی خداوند بر ما فرود آید و برکات و آثار روزه در ما جای گیرد و دعاها پذیرفته شوند، گناهان پاک شوند و مؤمنان شاد شوند و آن خیرخواه پیش آید و آن شرارت‌خواه باز آید و ملت دوباره بگوید: (... جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا)"...حق آمد و باطل نابود شد و براستی که باطل نابود شدنی بود."(اسراء /81)
نظرات